Twoje dziecko znowu robi Ci awanturę w sklepie? Boisz się odmawiać, bo już nie masz siły na kolejne konflikty? Stawianie granic dzieciom, zwłaszcza gdy te mają inne oczekiwania, jest jednym z większych wyzwań w rodzicielstwie. Czy odmawianie naprawdę zawsze musi oznaczać walkę?
Joanna Baranowska i Emilia Michaluk – edukatorka Pozytywnej Dyscypliny – w jednym z odcinków podcastu „Pozytywna Dyscyplina – więcej frajdy w rodzinie” opowiedziały, jak skutecznie mówić „nie”, minimalizując ryzyko wybuchu złości.
Odmawianie bez awantur – wskazówki Pozytywnej Dyscypliny
Jakie są kluczowe elementy, które mogą pomóc rodzicom odmawiać bez eskalacji emocji?
Zrozumienie i akceptacja emocji dziecka
Zamiast negować uczucia dziecka, takie jak smutek czy złość, pokaż, że je akceptujesz i rozumiesz. Dzieci, tak jak dorośli, mają prawo do przeżywania różnorodnych emocji. Zamiast mówić „Nie płacz” lub „Nic się nie stało”, możesz spróbować powiedzieć: „Widzę, że jesteś smutny, bo bardzo chciałeś to dostać”. Taka postawa nie tylko pomaga dziecku poczuć się zrozumianym, ale też uczy je nazywać i radzić sobie z własnymi emocjami.
Jasne i stanowcze komunikowanie granic – stanowczość i życzliwość
Odmawianie nie oznacza uległości ani unikania trudnych decyzji. Kluczowe jest wyrażanie granic w sposób jasny i szanujący uczucia dziecka. Wypróbuj komunikaty łączące empatię z asertywnością, np.: „Rozumiem, że chcesz się teraz bawić tym nożem i jednocześnie to jest niebezpieczne, więc nie mogę się na to zgodzić”.
Pamiętaj, by używać spójnika „i” zamiast „ale” – „i” łączy dwie części komunikatu, podczas gdy „ale” może być odbierane jako negacja.
Budowanie relacji opartej na zaufaniu
Podstawą skutecznego odmawiania jest relacja oparta na zaufaniu. Dziecko, które czuje się bezpieczne i kochane, łatwiej zaakceptuje odmowę. Ważne jest też, by dziecko wiedziało, że odmowa nie jest wyrazem braku miłości, ale troski.
Kluczowa jest również konsekwencja w działaniu – jeśli raz ulegniemy pod wpływem płaczu, w przyszłości dziecko nauczy się, że wytrwałość w krzyku może przynieść efekty.

Narzędzia Pozytywnej Dyscypliny
W trudnych sytuacjach sięgnij po konkretne techniki, które proponuje Pozytywna Dyscyplina. Możesz np.:
- odwrócić uwagę dziecka na coś innego – nie chodzi tutaj o bezmyślne wołanie „O popatrz, ptaszek leci!”. Chodzi o to, żeby dać dziecku chwilę na uspokojenie mózgu gadziego i powrót do jasnego myślenia.
- zaproponować alternatywne rozwiązanie – „Nie możemy kupić tych klocków. Może po powrocie z zakupów ułożymy coś z tych klocków, które masz w domu?”,
- docenić dziecko za chęć współpracy – „Widzę, że bardzo chcesz tę lalkę i doceniam to, że mimo to idziemy spokojnie do kasy”.
Więcej narzędzi Pozytywnej Dyscypliny znajdziesz w Kartach Pozytywnej Dyscypliny, które do końca listopada dostaniesz w promocyjnej cenie -30%.
Tego unikaj!
Czasem reagujemy odruchowo, powiemy coś, czego później żałujemy. Często nasze reakcje są skutkiem własnych doświadczeń z dzieciństwa. Wiem, że to może być trudne.
Co utrudnia porozumienie?
- negowanie emocji dziecka („Nie płacz, nic się nie stało”),
- okazywanie złości („Jak możesz mi to robić?”),
- grożenie („Chcesz mieć powód do płaczu?”),
- porównywanie do innych dzieci („Inne dzieci mają gorzej”),
- bagatelizowanie uczuć („To nie jest powód do histerii”).
Korzyści płynące z komunikacji empatycznej
Empatyczna komunikacja przynosi wiele korzyści zarówno dziecku, jak i rodzicowi. Buduje zaufanie, pomaga dziecku lepiej radzić sobie z emocjami, a także ułatwia stawianie granic. Co więcej, stosowanie tej metody minimalizuje ryzyko eskalacji konfliktów i sprawia, że rodzicielstwo staje się mniej stresujące.
Stawianie granic i odmawianie to proces, który wymaga od rodziców cierpliwości, wytrwałości i ciągłej pracy nad sobą. Pamiętaj, że zmiana nawyków komunikacyjnych to droga, na której efekty mogą pojawić się stopniowo. Najważniejsze jest jednak, by relacja z dzieckiem opierała się na zrozumieniu i wzajemnym szacunku.
Masz wrażenie, że odmawianie dziecku jest ponad Twoje siły? Posłuchaj rozmowy Joanny Baranowskiej i Emilii Michaluk w podcaście „Pozytywna Dyscyplina – więcej frajdy w rodzinie”. Dowiesz się, jak mówić „nie” w sposób, który buduje, a nie niszczy relacje w rodzinie. 🎙️
Rodzicu, gdzie znajdziesz nasze wsparcie?
- Pobierz bezpłatnie pierwszy rozdział naszych książek – TUTAJ.
- Zasubskrybuj nasz podcast „Pozytywna Dyscyplina – więcej frajdy w rodzinie”.
- Przeczytaj książkę „Jak przestać walczyć z dzieckiem?”.
- Skorzystaj z wyjątkowej oferty na Black Week – pakiet produktów Pozytywnej Dyscypliny w cenie o 53% niższej! Sprawdź TUTAJ.